Bosbessenschool en Scalatheek

De Bosbessenschool is geen schoolconcept maar een pedagogisch-didactische aanpak, een onderwijshouding. De aanpak kan binnen iedere bestaande en nieuw te starten school en kind-centrum toegepast worden.

Missie
Kwalitatief hoogwaardig onderwijs en gezamenlijke opvoeding realiseren in een duurzame, natuurlijke, creatieve omgeving, waarbij hoofd, hart en ziel in balans zijn.

Visie
Een duurzame, inspirerende, natuurlijke en uitdagende ontwikkelomgeving creëren voor mensen van 0 tot 21 jaar (op dit moment basisschoolleerlingen van groep 1 t/m groep 8). De leerling zelf is mede-eigenaar van haar/zijn eigen ontwikkeling, in nauwe samenwerking met het gezin en haar sociale en professionele netwerken.

Doel
Het optimaliseren van het ontwikkelingsproces van leerlingen en hen breed ondersteunen bij het zich voorbereiden op het leven als zelfstandig individu in de steeds veranderende maatschappij. Deze maatschappij speelt een belangrijk rol in het ontwikkelingsproces van alle leerlingen. Kinderen worden medegevormd door alles en iedereen in hun omgeving. Er is een bekend gezegde uit Afrika wat wij als Bosbessenschool hoog in het vaandel hebben: It takes a village to raise a child.

De locaties van de Bosbessenschool
De Bosbessenschool is een voorziening van Scala en heeft drie vaste locaties. Twee zogenaamde “groene locaties” in de natuur en een werkplaats op basisschool ’t Kompas in Nieuwkuijk.

De groene locaties zijn externe locaties (in het bezit van derden) met een duurzaam, min of meer natuurlijk karakter, waar de Bosbessenschool een (permanent) buitenlokaal heeft waar het hele jaar educatief kan worden gewerkt.

Als leerkrachten een reservering voor een buitenles plaatsen, maakt het Bosbessenteam een afspraak met de leerkrachten om de activiteit voor te bereiden. De leerkrachten geven meestal zelf het programma aan en het Bosbessenteam zet samen met de leerkrachten binnenlessen om naar interactieve buitenlessen. Op de afgesproken datum assisteert een van de mensen van het Bosbessenteam de leerkrachten.

Het is tijdens deze dag mogelijk om op een van de groene locaties te blijven of de groepen kunnen beide locaties gebruiken. Die liggen op slechts 700 meter van elkaar en de weg ertussen biedt ook een scala aan mogelijkheden voor onderzoek en ontdekking.

Meestal is er een vrijwilliger aanwezig die een inspiratievideo over de les maakt. De verschillende activiteiten van de Bosbessenschool komen in een database met inspiratie- en voorbeeldlessen, voor intern gebruik.

Uit wetenschappelijk onderzoek, maar ook uit eigen ervaring is gebleken dat kinderen veel actiever zijn, meer betrokken raken en sneller inzicht krijgen, als ze zaken zelf ervaren en meer in beweging zijn. Het doel van de Bosbessenaanpak is om leerkrachten en leerlingen te laten ervaren dat leerlingen veel gemotiveerder zijn als het onderwijs op een andere manier wordt verzorgd; meer buiten & bewegend, actief & dynamisch.

De buitenlucht is gezond en het besef dat de natuur om ons heen zeer waardevol is, zorgt ervoor dat het normbesef en het respect van de leerlingen erg groeit. Tevens zijn leerlingen en leerkrachten op een mooie en efficiënte manier bezig met duurzaamheid en gezondheid. De leerlingen nemen dit ook mee naar huis en zo ontstaat er een rimpeleffect in de maatschappij.

Bovendien ziet de leerkracht de leerlingen in een andere setting en dit kan ook veel nieuwe inzichten geven. Door de vele sociale contacten wordt het groepsgevoel versterkt.

De verwachting is dat leerkrachten die eenmaal deze ervaring opgedaan hebben dit soort activiteiten ook meer gaan toepassen in de directe omgeving van hun eigen school.

Locatie: Scalatheek met werkplaats en Fantasiefabriek
De voorziening Scalatheek zit in het middelste gebouw op ’t Kompas in Nieuwkuijk. Dit is ook de plek waar het Bosbessenteam werkt.

Aan het begin van elk schooljaar worden er op alle Scalascholen infoposters opgehangen met daarop de uitnodiging om in te schrijven voor leskisten en losse materialen van de Scalatheek en voor buitenlessen op de groene locaties. Leerkrachten kunnen hiervoor het digitale reserveringssysteem gebruiken (medewerkers van Stichting Scala kunnen inloggegevens opvragen bij de collega’s van de Scalatheek).

Er zijn leskisten voor groep 1 t/m 8, die variëren van techniek tot biologie, van waterproefjes tot constructiemateriaal en van stereomicroscopen tot opgezette dieren. Onder de losse materialen vallen ook de materialen van het "Experimenteerveld", dit zijn hele grote materialen zoals een megakatapult, dikke PVC-leidingen en lange Bambox die voor allerlei buitenactiviteiten gebruikt kunnen worden op de groene locaties of op het schoolplein.

Leerkrachten kunnen ook de werkplaats reserveren voor diverse lessen waarbij de leerlingen kabaal maken, zoals timmeren en zagen, en voor activiteiten waarbij ze gebruik willen maken van een grote wandkast vol restmaterialen (loose parts), genaamd de Fantasiefabriek.

 

Groene locatie: Geerpark
Omringd door groen en aan de rand van het dorp Vlijmen ligt het Geerpark, een bijzonder mooi gelegen en duurzame woonwijk, met veel plek voor water en groen. Er komen maximaal 800 woningen en er is volop ruimte voor wandelen, spelen en ontspannen. Midden in de wijk is een park gerealiseerd. Middelpunt van het park is het paviljoen Morgenland. Dit paviljoen is de uitvalbasis van de Bosbessenschool en andere organisaties. Vanuit deze locatie kunnen leerkrachten van alle Scalascholen buitenlessen verzorgen.

Het paviljoen omvat een groot lokaal, een ruimte met kasten voor het opbergen van de materialen, een hal met toiletten en een keukenblok. In het “leslokaal” hangt een groot scherm voor presentaties en instructies en langs de kant staan vijf grote kisten waar ook allerlei materialen in liggen. Het pand beschikt over zonnepanelen en er is in het lokaal een digitaal overzichtsbord waarop de opbrengst van de zonnepanelen kan worden afgelezen.

In het park staan een groot aantal duurzame natuurlijke speel- en klimtoestellen. Ook zijn er speelmogelijkheden met water. Er is een strandje met grote keien en het landschap is glooiend met in het midden een grote heuvel. Er zijn allerlei soorten bruggen en er staat een grote uitkijktoren van waaruit de andere groene locatie te zien is en de verschillende kerkdorpen in de buurt.

In het park zijn verschillende bestratingen aanwezig. Naast de zeer afwisselende begroeiing is er een blote-voeten-pad met verschillende materialen, veel water, zand en rotsen en een geasfalteerd pad om te fietsen en te rollerskaten. Er is een WIFI- bank, met oplaadmogelijkheden en een groot insectenhotel. Het paviljoen staat aan de rand van een mooie boomgaard met oud Hollandse appel- en perensoorten.

Groene locatie: Abdijhof Mariënkroon
Op het terrein van voormalig abdij Mariënkroon in Nieuwkuijk heeft stichting Focolare een landelijk ontmoetingscentrum, een kleine samenleving van mensen van allerlei achtergronden en leeftijden. Mariënkroon is een plek waar men een samenleving van betrokkenheid bij elkaar kan ervaren: een open gemeenschap die de kracht van het evangelie zichtbaar maakt doordat mensen in eenheid samenleven. De gemeenschap van vaste bewoners bestaat uit ongeveer 50 personen, van wie ongeveer de helft op het terrein is gehuisvest. De anderen wonen in de directe omgeving. Momenteel wonen er ook Oekraïense vluchtelingen.

 Veel van de bewoners zetten zich in voor de ontvangst van gasten en het onderhoud van gebouwen en terrein. De dragende gemeenschap komt regelmatig bij elkaar voor uitwisseling, veelal met een gezamenlijke maaltijd. Meer dan honderd vrijwilligers uit het hele land dragen bij aan de activiteiten en het beheer van Mariënkroon. Zo is er een keukenteam, een groep van gastvrouwen, een schoonmaakploeg, een technisch team en een tuinploeg van mensen uit het hele land die hun diensten aanbieden.

Op Mariënkroon staan de tipi en de caravan van de Bosbessenschool. De groepen worden verwelkomd in de tipi, ze kunnen daar landen en er worden afspraken gemaakt in het kader van veiligheid, respect voor elkaar en respect voor de natuur. Ook is dit de plek waar de leerlingen terecht kunnen in de pauze en waar de tassen en spullen kunnen blijven liggen. In de caravan liggen diverse materialen voor de buitenlessen opgeslagen.